Zgony związane z upałem są obecnie sześć razy częstsze w południowej niż północnej Europie i będą występować 9,3 razy częściej na południu Europy.
Pierwsza paneuropejska ocena ujawnia, że nawet jeśli obecna polityka klimatyczna ograniczy wzrost globalnej temperatury do 3°C, śmiertelność spowodowana temperaturą może wzrosnąć. Bez dodatkowych środków adaptacyjnych, do końca tego stulecia może dochodzić do 55 000 dodatkowych zgonów rocznie. Ten 13,5% wzrost zgonów związanych z temperaturą podkreśla koszty opóźnienia działań klimatycznych.
Wyniki oceny ujawniają również dysproporcje w śmiertelności związanej z temperaturą w Europie. Obecnie zgony z powodu zimna zdarzają się 2,5 razy częściej na wschodzie niż na zachodzie, a zgony z powodu upałów są sześć razy częstsze na południu niż na północy.
Warto zauważyć, że liczba zgonów spowodowanych zimnem znacznie przewyższa liczbę zgonów spowodowanych upałem: obecnie przybliżony stosunek wynosi 8,3 do 1. Jednak w miarę postępującego globalnego ocieplenia prognozy wskazują na wzrost liczby zgonów związanych z upałem, co spowoduje, że stosunek ten wyniesie 2,6 w porównaniu do 1 przy wzroście temperatury o 4°C.
Głównymi czynnikami napędzającymi tę zmianę są: zmiany klimatyczne i demograficzne.
Badanie , prowadzone i współtworzone przez naukowców JRC, bada obecną i prognozowaną przyszłą nadmierną śmiertelność spowodowaną zmianą temperatury w 1368 regionach europejskich w 30 krajach: UE27, Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. Bierze pod uwagę cechy charakterystyczne dla wieku oraz lokalne podatności społeczno-ekonomiczne i środowiskowe.
Według badania, całkowity ciężar śmiertelności przypisywany obecnie nadmiernie gorącym lub zimnym temperaturom (okres bazowy 1991-2020) wynosi 407 000 zgonów rocznie w Europie. Około 363 500 osób umiera rocznie z powodu zimna, podczas gdy 43 700 umiera z powodu nadmiernego ciepła.
W scenariuszu ocieplenia o 3°C prognozy pokazują, że śmiertelność związana z upałem może wzrosnąć trzykrotnie w porównaniu z dniem dzisiejszym. Podczas gdy śmiertelność związana z upałem wzrośnie we wszystkich regionach, można się spodziewać, że regiony Europy Południowej poniosą największy dodatkowy ciężar.
Według badania, w scenariuszu ocieplenia o 3°C liczba zgonów z powodu upałów w Grecji wzrośnie rocznie z obecnych 1730 do 4767, we Francji z 3061 do 13 564, we Włoszech z 10 433 do 28 285, a w Hiszpanii z 4414 do 20 194.
Przy ociepleniu o 3°C łączne skutki zmian klimatycznych i demograficznych mogą przynieść dodatkowe 14,9 spodziewanych zgonów na 100 000 osób rocznie w Europie (od 98,7 w okresie 1991-2020 do 113,6 w 2100 r.). Jednak wpływ ten znacznie różni się w zależności od regionu, od spadku o 29 zgonów na Łotwie do wzrostu o 95 zgonów na Malcie.
Ogniska zwiększonego ryzyka śmiertelności związanej z upałem
Miejsca o nieznacznie większej podatności, takie jak starzenie się, większy wzrost zagrożenia spowodowany ociepleniem lub kombinacja obu tych czynników, prawdopodobnie będą skutkować wyższym ryzykiem śmiertelności w niedalekiej przyszłości.
Do 2050 r. europejskie punkty zapalne będą koncentrować się głównie na południu, szczególnie w regionach Hiszpanii, Włoch i Grecji, ale będą dotyczyć również znacznej części Francji. Regiony Europy Wschodniej będą musiały zmierzyć się z nasilonym ociepleniem, ale ryzyko śmiertelności związane z upałem zostanie złagodzone przez prognozowany znaczny spadek całkowitej śmiertelności.
W północnej Europie lata będą cieplejsze, ale nie zabójcze. Regiony te staną się bardziej podatne na ekstremalne upały ze względu na starzenie się populacji.
Dowody te mogą pomóc decydentom i władzom w podjęciu działań w odpowiedzi na niespotykane dotąd wyzwania dla systemów zdrowia publicznego, zwłaszcza w okresach ekstremalnych upałów i mrozów, poprzez nadanie priorytetu obszarom i społecznościom bardziej narażonym na ryzyko.
Źródło: KE
