Kobiety, osoby starsze, migranci i osoby z niepełnosprawnościami mają kluczowe znaczenie dla rozwiązania problemu niedoboru umiejętności i siły roboczej w UE.
Lepsza integracja niedostatecznie reprezentowanych grup – takich jak kobiety, osoby starsze, migranci i osoby z niepełnosprawnościami – na rynku pracy może przyczynić się do złagodzenia niedoborów umiejętności i siły roboczej oraz zrównoważenia zmian demograficznych, które grożą zmniejszeniem siły roboczej UE nawet o 18 mln do 2050 r.
W sprawozdaniu Komisji z 2025 r. w sprawie zatrudnienia i kwestii społecznych w Europie (ESDE) podkreślono, że jedna piąta ludności w wieku produkcyjnym, czyli około 51 mln osób, znajduje się obecnie poza rynkiem pracy UE, przy czym zdecydowaną większość stanowią kobiety, osoby w wieku 55–64 lat, migranci i osoby z niepełnosprawnościami. Ułatwienie dostępu do rynku pracy przyczyniłoby się również do osiągnięcia unijnego celu dotyczącego wskaźnika zatrudnienia na poziomie 78 proc. do 2030 r. Jednocześnie poprawiłoby to spójność społeczną i przyczyniłoby się do realizacji unijnego celu ograniczenia ubóstwa do 2030 r.
Najważniejsze ustalenia ze sprawozdania ESDE z 2025 r.
W 2024 r. UE stworzyła o 1,8 mln więcej miejsc pracy w porównaniu z rokiem poprzednim, zwiększając wskaźnik zatrudnienia do 75,8 proc., podczas gdy stopa bezrobocia spadła do nowego rekordowo niskiego poziomu 5,9 proc.
Kobiety: przełamywanie barier w celu pobudzenia równości i wzrostu gospodarczego
- Udział kobiet w rynku pracy w UE utrzymuje się o 10 punktów procentowych poniżej udziału mężczyzn, przy czym 32 mln kobiet pozostaje poza siłą roboczą, głównie ze względu na nieodpłatne obowiązki opiekuńcze, ograniczoną dostępność opieki nad dziećmi i czynniki zniechęcające w systemach ulg podatkowych. Około 75 proc. matek małych dzieci spoza rynku pracy wskazuje obowiązki opiekuńcze jako główny powód, w porównaniu z zaledwie 13 proc. ojców.
- Ze sprawozdania wynika, że rozszerzenie opieki nad dziećmi mogłoby zwiększyć wskaźnik zatrudnienia kobiet w niektórych państwach członkowskich nawet o 30 proc. i zwiększyć PKB UE nawet o 1,7 proc.
Osoby w wieku 55 lat i starsze: umożliwienie dłuższego i zdrowszego życia zawodowego
- Pomimo postępów prawie 20 mln osób w wieku 55–64 lat nie wchodzi w skład unijnego rynku pracy, często ze względu na przepisy emerytalne, problemy zdrowotne lub niewystarczającą elastyczność w pracy.
- W sprawozdaniu wskazano, że reformy emerytalne, stopniowe przechodzenie na emeryturę, rozszerzona opieka długoterminowa, szkolenia i poradnictwo zawodowe mogą pomóc w utrzymaniu aktywności zawodowej większej liczby starszych pracowników.
Migranci: uznawanie umiejętności sprzyjających integracji
- Ponad siedem milionów migrantów w UE jest obecnie nieaktywnych zawodowo z wielu powodów, w tym trudności językowych, nieuznawania kwalifikacji, dyskryminacji i przeszkód administracyjnych. Migranci są najbardziej zagrożeni ubóstwem spośród wszystkich grup demograficznych pracowników (38proc.). Przynoszą one jednak podstawowe umiejętności, które mogą pomóc w rozwiązaniu problemu niedoborów siły roboczej w sektorach o pilnych potrzebach.
- Sprawozdanie pokazuje, że dobrze zaprojektowane zachęty podatkowe, wraz ze wsparciem w poszukiwaniu pracy, szkoleniami językowymi i prostszymi zezwoleniami na pracę, zwłaszcza w połączeniu, mogą zwiększyć udział migrantów w sile roboczej.
Osoby niepełnosprawne: przezwyciężanie stereotypów i wyzwań związanych z dostępnością
- Spośród 44 mln osób z niepełnosprawnościami w wieku produkcyjnym 56,4 proc. pracowało w 2024 r. – z 55,6 proc. w 2022 r. – w porównaniu z 84 proc. osób bez niepełnosprawności. W sprawozdaniu stwierdzono, że systemy kwot, środki antydyskryminacyjne i ukierunkowane pośrednictwo pracy są skutecznymi narzędziami ich integracji.
- W sprawozdaniu stwierdzono, że systemy kwot, środki antydyskryminacyjne i ukierunkowane pośrednictwo pracy są skutecznymi narzędziami ich integracji. W strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030 promuje się integracyjne środowisko pracy, natomiast Unia Umiejętności może wspierać integracyjne ścieżki rozwoju umiejętności, aby pomóc w wykorzystaniu potencjału osób z niepełnosprawnościami.
Więcej informacji
- Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie w 2025 r. (ESDE)
- Zatrudnienie i analiza społeczna
- Poprzednie sprawozdania ESDE
Źródło: KE
