KE przedstawia nową strategię antynarkotykową i plan działania przeciwko handlowi narkotykami w celu ochrony obywateli i rozbijania siatek przestępczych.
Komisja przedstawia nową strategię antynarkotykową UE i plan działania przeciwko handlowi narkotykami, a także zaktualizowane przepisy dotyczące monitorowania i kontroli prekursorów narkotyków. Ogłoszone przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w wytycznych politycznych i jednym z kluczowych rezultatów europejskiej strategii bezpieczeństwawewnętrznego, ProtectEU, określają kompleksową reakcję UE na wyzwania w zakresie bezpieczeństwa, zdrowia, społeczeństwa i środowiska związane z handlem niedozwolonymi środkami odurzającymi i ich używaniem.
Handel narkotykami stanowi globalny biznes przestępczy i poważne zagrożenie dla dobrobytu Europejczyków, a także dla bezpieczeństwa Europy jako całości. Nielegalne narkotyki, takie jak kokaina i narkotyki syntetyczne, nadal napędzają przemoc, korupcję i wykorzystywanie legalnej gospodarki. Handlarze narkotyków opracowali nowe metody, stale zmieniając szlaki przemytnicze, działając na całym świecie i coraz częściej online. Jednocześnie nadużywanie narkotyków stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego, ponieważ nowe substancje dodatkowo zwiększają ryzyko zatrucia i przedawkowania. Szczególnie dotknięte są dzieci i młodzież. Ponadto produkcja leków powoduje znaczne szkody w środowisku, w tym poprzez toksyczne odpady. Ta ewoluująca dynamika wymaga silniejszej i skoordynowanej reakcji w całej UE.
Strategia antynarkotykowa UE opiera się na wielowymiarowym podejściu obejmującym całe społeczeństwo i skupia się na pięciu kluczowych obszarach:
- Zwiększenie gotowości i reagowania na zagrożenia związane z narkotykami dzięki lepszemu gromadzeniu danych, monitorowaniu, wczesnemu ostrzeganiu i środkom szybkiego reagowania na szczeblu unijnym i krajowym. Agencja Unii Europejskiej ds. Narkotyków (EUDA)z nowym, silniejszym mandatem odegra kluczową rolę we wspieraniu państw członkowskich poprzez identyfikowanie nowych substancji psychoaktywnych, wydawanie szybkich ostrzeżeń i ocenę zagrożeń stwarzanych przez wysoce silne syntetyczne opioidy.
- Ochrona zdrowia publicznego poprzez wzmocnienie środków profilaktyki, leczenia i reintegracji, w tym w ramach inicjatywy „Zdrowsi razem”. EUDA będzie wspierać państwa członkowskie za pomocą praktycznych wytycznych i działań podnoszących świadomość.
- Wzmocnienie bezpieczeństwa dzięki bardziej rygorystycznym przepisom przeciwko przestępczości zorganizowanej oraz ocenie obowiązującej decyzji ramowej w sprawie nielegalnego obrotu środkami odurzającymi do 2026 r. Kluczowe działania obejmują wzmocnienie współpracy publiczno-prywatnej w celu poprawy wykrywania narkotyków przemycanych do UE za pośrednictwem usług pocztowych i doręczania paczek, a także nową strategię portową UE mającą na celu zwiększenie bezpieczeństwa i odporności naszych portów i łańcuchów dostaw na nielegalny obrót środkami odurzającymi.
- Środki mające na celu zapobieganie szkodom związanym z narkotykami koncentrowały się na ochronie młodych ludzi przed rekrutacją do przestępczości zorganizowanej (np. poprzez nowy zestaw narzędzi UE i nowy plan działania UE na rzecz ochrony dzieci przed przestępczością), a także na ograniczaniu szkód wyrządzonych społeczeństwu, społecznościom lokalnym i środowisku, w tym wsparcie ze strony EUDA w zakresie interwencji na rzecz ograniczania szkód i środków zapobiegania przestępczości.
- Silniejsze partnerstwa z państwami trzecimi w celu wzmocnienia i rozszerzenia sojuszy międzynarodowych oraz zwiększenia współpracy operacyjnej, pomocy technicznej i budowania zdolności. Globalna współpraca ma zasadnicze znaczenie dla zwalczania siatek zajmujących się handlem ludźmi, które działają ponad granicami i szybko dostosowują swoje szlaki i metody. Komisja i państwa członkowskie zwiększą również współpracę ze społeczeństwem obywatelskim i sektorem prywatnym.
Plan działania UE przeciwko nielegalnemu obrotowi środkami odurzającymi uzupełnia strategię antynarkotykową UE o 19 kluczowych działań operacyjnych w sześciu obszarach priorytetowych mających na celu:
- Dostosowanie się do zmieniających się szlaków i metod wykorzystywanych przez siatki przestępcze, również dzięki Fronteksowi i Europolowi, które zwiększą swoje wsparcie, aby pomóc państwom członkowskim w wykrywaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi na granicach zewnętrznych, w tym w przeciwdziałaniu niewłaściwemu wykorzystywaniu szybkich statków. Działania Morskiego Centrum Analiz i Operacji ds. Środków Odurzających (MAOC-N) zostaną również rozszerzone, aby zakłócić handel narkotykami na morzu.
- Zapobieganie przestępczości i ograniczanie przemocy związanej z narkotykami, w szczególności wśród młodych ludzi, np. dzięki ogólnounijnej platformie łączącej ekspertów z całej Europy w celu rozwiązania problemu rekrutacji online.
- Zacieśnienie współpracy organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości i organów celnych, aby umożliwić lepszą wymianę informacji i wspólne analizy. Europol pomoże państwom członkowskim wykrywać i prowadzić dochodzenia w sprawie nielegalnego obrotu środkami odurzającymi w internecie, monitorując rynki środków odurzających, analizując i sygnalizując podejrzane działania.
- Sprostanie wyzwaniu związanemu z narkotykami syntetycznymi i prekursorami narkotyków: EUDA będzie wspierać państwa członkowskie operacyjnie za pomocą nowej ogólnounijnej bazy danych substancji, tak aby państwa członkowskie mogły lepiej identyfikować pojawiające się substancje, oraz za pomocą nowych wytycznych i szkoleń dla organów ścigania w zakresie sposobów znajdowania i likwidowania miejsc produkcji nielegalnych narkotyków syntetycznych.
- Postępy w zakresie badań naukowych, rozwoju i innowacji, w tym dzięki nowemu kampusowi bezpieczeństwa i innowacji, który ma zostać uruchomiony w 2026 r., ze szczególnym naciskiem na przyspieszenie przejścia od badań naukowych do wdrażania.
- Wzmocnienie współpracy międzynarodowej i dalsze zacieśnianie partnerstw z kluczowymi krajami, w tym poprzez wspólne dochodzenia między organami ścigania państw członkowskich i krajów partnerskich, w celu wzmocnienia odporności portów na przemyt narkotyków i przerwania szlaków przemytu narkotyków.
Monitorowanie i kontrolowanie prekursorów narkotyków
Komisja proponuje również nowe przepisy, dzięki którym monitorowanie i kontrolowanie prekursorów narkotyków i prekursorów projektowych stanie się jaśniejsze, prostsze i bardziej cyfrowe. Prekursory narkotyków są często przekierowywane i przemycane przez przestępców w celu produkcji narkotyków syntetycznych i nowych substancji psychoaktywnych, co stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego.
Wniosek obejmuje nowe środki, takie jak zgłaszanie w czasie rzeczywistym znaczących konfiskat prekursorów narkotyków, tryb pilny w celu szybszego kontrolowania substancji, a także zakaz tworzenia prekursorów, co znacznie ogranicza dostępność tych prekursorów do nielegalnej produkcji narkotyków. Jednocześnie inicjatywa uprości i zdigitalizuje procesy legalnego handlu, zapewniając rozwój przemysłu bez nadmiernych obciążeń regulacyjnych.
Kontekst
Strategia antynarkotykowa UE wyznacza drogę naprzód, która chroni dobrostan obywateli, zdrowie publiczne i bezpieczeństwo oraz wzmacnia gotowość i reagowanie UE na obecne i przyszłe wyzwania związane z narkotykami. Plan działania uzupełnia strategię o 19 działań priorytetowych ukierunkowanych na wzmocnienie bezpieczeństwa, zakłócenie szlaków i modeli biznesowych przemytników narkotyków. Jednocześnie będą również wspierać wysiłki na rzecz ograniczenia szkód związanych z narkotykami oraz wzmocnienia współpracy i partnerstw międzynarodowych. Zaktualizowane przepisy dotyczące prekursorów narkotyków mają na celu zapobieganie wykorzystywaniu prekursorów do produkcji narkotyków przy jednoczesnym unowocześnieniu i uproszczeniu kontroli legalnych przedsiębiorstw.
Nowa strategia i plan działania opierają się na poprzedniej strategii antynarkotykowej UE i planie działania UE w zakresie narkotyków na lata 2021–2025 oraz ich ocenie, a także na ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i konsultacjach ze społeczeństwem obywatelskim (w szczególności Forum Społeczeństwa Obywatelskiego ds. Narkotyków) i agencjami UE. Proponowane środki uzupełniają cele strategii na rzecz unii gotowości, Europejskiej Unii Zdrowotnej oraz unijnych ram bezpieczeństwa zdrowotnego.
Źródło: KE
